ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

Όπως ο ήλιος μεταδίδει αμείωτα το φώς και τη ζέστη σε όσους εκτίθενται στις ακτίνες του, έτσι και οι ενέργειες του Θεού μεταδίδονται στον άνθρωπο που επιθυμεί να κοινωνήσει μαζί Του. Μόνο εκείνοι που άγγιξαν αυτό το θείο φως μπορούν να μετέχουν της χάριτος η οποία θεοποιεί τον άνθρωπο και με αυτή να ενωθούν με το Θεό. Εμείς διδαχθήκαμε από τους πατέρες ότι όλες οι ενέργειες του Θεού είναι άκτιστες. Το όνομα Θεός είναι όνομα ενεργείας, «από το ρήμα θέειν (τρέχειν) και διακυβερνά τα πάντα ή αίθει δηλαδή καίει».

Από όλες αυτές τις ενέργειες είναι πιο ψηλά κατά την ουσία ο Θεός, και είναι αμέθεκτος. Κατά τις ενέργειες όμως είναι μεθεκτός. Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει ότι εμείς λέμε πως γνωρίζουμε τον Θεό από τις ενέργειες, αλλά δεν ισχυριζόμαστε ότι πλησιάζουμε την ουσία Του, η οποία είναι αιτία αυτών των ενεργειών.

Η πνευματική δωρεά που ενοικεί στους αγίους είναι χάρις θεοποιός και άκτιστη. Η εμπειρία αυτή των αγίων του Θεού φανερώνει την ύπαρξή του. Εκείνοι που δεν δέχονται να κοινωνήσουν με τον Θεό με αυτόν τον πνευματικό τρόπο, θα αγνοήσουν ότι υπάρχει ο Θεός. Οι άνθρωποι του Θεού υψώνοντας την ψυχή τους προς τις θείες και αθάνατες ακτίνες των ενεργειών του Θεού ομοιώνονται με Αυτόν. Η έλευση του πανταχού παρόντος Αγίου Πνεύματος δεν είναι άλλο από τη φανέρωσή Του στους Αγίους, στους οποίους αποκαλύπτεται κατά τρόπο μυστικό. Αυτή η αποκάλυψη της χάριτος και της ενεργείας του Πνεύματος πραγματοποιείται μόνο στους άξιους.


Η θεοποιός αυτή δωρεά του Πνεύματος είναι η βασιλεία του Θεού. Αυτή η βασιλεία είναι άναρχη και άκτιστη. Όταν λέμε ότι ο άνθρωπος μπορεί να θεοποιηθεί, εννοούμε ακριβώς αυτό, το να εισέλθει στη βασιλεία του Θεού. Η ζωή των ανθρώπων που κοινώνησαν αυτής της βασιλείας είναι πάνω από κάθε γνώση και επιστήμη. Ο Άγιος Μάξιμος περιγράφοντας την πραγματικότητα της αιωνιότητος λέει: «Όλα τα αθάνατα, καθώς και η ίδια η αθανασία, και όλα τα ζώντα, καθώς και η ίδια η ζωή, και όλα τα άγια, καθώς και η ίδια η αγιότης, και όλα τα ενάρετα, καθώς και η ίδια η αρετή, και όλα τα όντα, καθώς και η ίδια η οντότης, είναι προδήλως έργα του Θεού. Κάθε ζωής και αθανασίας, αγιότητας και αρετής δημιουργός είναι ο Θεός, διότι είναι πάνω από όλα τα λεγόμενα και νοούμενα.»

Όλα όσα σας παραθέτουμε εδώ είναι οφειλή και σεβασμός προς τους πνευματικούς μας Πατέρες, η οποία είναι απαραίτητη εκ μέρους των παιδιών ως ευγνωμοσύνη. Το Άγιο Πνεύμα, το οποίο έκανε εκείνους Πατέρες, προκαλεί και τη δική μας ευγνωμοσύνη και το χρέος που έχουμε να σας κηρύξουμε την αλήθεια και την πίστη προς Αυτό και προς τον ύψιστο Πατέρα.

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Περί θείων ενεργειών

Σχόλιο

Το παραπάνω κείμενο συνοψίζει την πνευματική εμπειρία της κοινωνίας με τον Θεό, στην οποία κυρίως διαφοροποιείται η θεολογία των Ορθοδόξων Πατέρων από την θεολογία των Λατίνων, όπως αυτή διαμορφώθηκε σταδιακά από τον μεσαίωνα και εξής. Οι πανορθόδοξες σύνοδοι της εποχής του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (14ος αιώνας) οριοθέτησαν την εμπειρία αυτή και έδωσαν ένα μήνυμα στον άνθρωπο κάθε εποχής: ότι μπορεί να μετέχει πραγματικά στον Θεό, και ότι ο Θεός γνωρίζεται μόνο μέσα από αυτή την μετοχή στην άκτιστη χάρη Του. Μέσα σ’ αυτή την χάρη ή ενέργεια ο πιστός καθαίρεται, φωτίζεται, ή και ενώνεται με τον Θεό. Αντιθέτως, αν αυτό που λέμε Θεία Χάρη δεν είναι ο ίδιος ο Θεός, τότε είναι αδύνατη η κοινωνία Θεού και ανθρώπου. Στην Ρωμαιοκαθολογική θεολογία δεν υπάρχει η διάκριση ανάμεσα στην ουσία του Θεού, που είναι αμέθεκτη, και στις ενέργειες της ουσίας αυτής, που είναι μεθεκτές. Επειδή λοιπόν δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία μέσω των ενεργειών, η Ρωμαιοκαθολική θεολογία επινόησε την θεολογία του προσώπου (την οποία ασπάσθηκαν και κάποιοι «Ορθόδοξοι» ακαδημαϊκοί θεολόγοι), οπότε μιλούν για «κοινωνία προσώπων», που την εννοούν απλά ως σχέση μεταξύ των προσώπων. Απόληξη της θεολογίας αυτής είναι ότι ούτε η πίστη ούτε η λατρεία αποτελούν κριτήρια ενότητας των πιστών, αλλά μόνον η ύπαρξη ενός «πρώτου», εξ ού και η εκκλησιολογία του πρωτείου.



http://koutloumous.com

Μυστική ένωση με τον Κύριο

Αγίου Δημητρίου του Ροστώφ

Άρα  και ευφροσύνη απέραντη, γιορτή και πανηγύρι αιώνιο της ψυχής είναι η μυστική ένωσις της με τον Κύριο Ιησού Χριστό.

Αδελφέ μου, «έρχου και ίδε!» (Ίω. 1. 47). Έλα και δες τον Ιησού! Έλα και δόξασε Τον! Έλα και ύμνησε τον Κύριο σου! Έλα και γονάτισε και κλάψε μπροστά στον πλάστη σου! Έλα, προσκύνησε Τον, αναγνώρισε Τον, ομολόγησε Τον! «Πρόσελθε προς αυτόν και φωτίσθητι. και το πρόσωπον σου ου μη καταισχυνθή» (Ψαλμ. 33. 6).

Έλα πεινασμένε, να ευφρανθείς από τη θεία τροφή! Έλα τυφλέ, ν’ απόλαυσης το αιώνιο φως! Έλα αιχμάλωτε, να χάρης την ελευθερία! Έλα θνητέ, ενώσου με τον Αθάνατο, για ν’ αξιωθείς της αιωνίας ζωής!

Έλα πονεμένε και θλιμμένε, να νιώσεις την παντοτινή χαρά! Έλα απελπισμένε, να βρεις την ελπίδα! Έλα ψυχρέ, να φλογιστείς σαν τη φωτιά! Έλα φτωχέ, να πλουτίσεις με τον αδαπάνητο θησαυρό! Έλα γυμνέ, να ενδυθείς αθάνατη δόξα και χιτώνα αφθαρσίας!

Ιδού, ο Κύριος «έρχεται μετά των νεφελών, και όψεται αυτόν πάς οφθαλμός και οίτινες αυτόν εξεκέντησαν, και κοψονται έπ’ αυτόν πάσαι αι φυλαί της γης» (Άποκ. 1. 7}. Ναι, έρχεται και δεν θ’ αργήσει ο Κύριος. Μακάριος όποιος τηρεί τις εντολές Του. Μακάριος όποιος φυλάττει τον νόμο Του. Μακάριος όποιος είναι νοερά και μυστικά ενωμένος μαζί Του.

Σήκωσε, αδελφέ μου, σήκωσε τους νοητούς οφθαλμούς της καρδιάς σου προς τον Θεό και ικέτευσέ Τον να την φλογίσει με τη θεία αγάπη Του. Ταύτισε το θέλημα σου με το θέλημα του Κυρίου. Σαν άλλος Βαρτίμαιος φώναξε κι εσύ πάλι και πάλι: «Υιέ Δαβίδ Ιησού, ελέησαν με!» (Μαρκ. 10. 47). Και όσο οι δαίμονες, με τα τεχνάσματα και τις παγίδες τους, προσπαθούν να εμποδίσουν την αναφορά σου προς τον Κύριο, εσύ «πάλλω μάλλον κράζε· υιέ Δαβίδ, ελέησον με!» (Μαρκ. 10. 48], δίδαξε με να κάνω πάντοτε το θέλημα Σου και ν’ ανήκω μόνο σε Σένα!

«Ει δώσω (= δεν θα δώσω) ύπνον τοις οφθαλμοίς μου και τοις βλεφάροις μου νυσταγμόν και ανάπαυσιν τοις κροτάφοις μου, έως ου εύρω τόπον τω Κυρίω, σκήνωμα τω Θεώ Ιακώβ» (Ψαλμ. 131. 4-5). Βίαζε τον εαυτό σου νύχτα και μέρα, μην του δίνης ανάπαυση και ησυχία, μέχρι ν’ άνοιξης την καρδιά σου στον Κύριο, ν’ άνοιξης μέσα σου τόπο για Κείνον και να γίνεις ολόκληρος κατοικητήριο της χάριτος Του. Γι’ αυτό άλλωστε πλάσθηκες και αυτός είναι ο μοναδικός σκοπός της ζωής σου: η ένωσις σου με τον Θεό.

Την ολοκληρωτική ένωση σου με τον Κύριο θα επιτυχής καλλιεργώντας την αδιάκοπη επικοινωνία μαζί Του δια της προσευχής. Ξέχασε όλα τα γήινα και μάταια και στρέψε όλες τις επιθυμίες και τις διαθέσεις σου προς Αυτόν, ζήτα το έλεος Του αδιάλειπτα, κράτα τη μνήμη Του συνεχώς στον νου σου και βυθίσου όλος μέσα στο πέλαγος της αγάπης Του. Αυτός είναι ο Θεός σου, Αυτός ο δημιουργός σου, Αυτός η δόξα σου, Αυτός η σωτηρία και ή αιώνια ζωή σου.

Απόκτησε λοιπόν κι εσύ, «από του νυν και έως του αιώνος» τον ασίγαστο πόθο του προφήτου: «Ον τρόπον επιποθεί η έλαφος επί τάς πηγάς των υδάτων, ούτως επιποθεί η ψυχή μου προς σε, ο Θεός» (Ψαλμ. 41. 1-2).

από το βιβλίο: «Πνευματικό Αλφάβητο» Δημητρίου του Ροστώφ – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ , ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1996

 https://simeiakairwn.wordpress.com